به گزارش خبرگزاری حوزه، حجت الاسلام والمسلمین نهاوندی در شروع بحث اظهار داشت: زیست انسان در این عالم در پیوند با دیگران معنا پیدا می‌کند و استعدادهای آن در کنش و واکنش ارتباطی نمایان و پرورانده می‌شود؛ اما رویکردی هنجارساز و تجویزی نیز مانند دانش فقه وجود دارد که باید و نبایدهای این ارتباط و روابط را مشخص می‌کند.
وی در ادامه اظهار داشت: توسعه ای در وسائل ارتباطی شکل گرفته که شئونات زندگی ما را تحت تأثیر قرار داده است؛ تشریح زاویه دید ما نسبت به نوع تعاملات از طریق ابزاری مانند متاورس و قرائتی که از آن داریم به شدت در اتخاذ مبنای فکری ما مؤثر است؛ قرائت مرسوم از متاورس امتداد رسانه ای و ارتباطی ابزارهای ارتباطی مدرن است که بیان می‌کند همانطور که رادیو، تلویزیون، شبکه‌های خانگی، شبکه‌های مجازی و... به مرور پیشرفت کردند، اکنون به متاورس رسیده است اما می‌توان به گونه ای دیگر نگاه کرد.
حجت الاسلام والمسلمین نهاوندی با بیان اینکه به نظر می رسد متاورس تأثیر زیادی بر زیست انسان داشته باشد، ادامه داد: هویت به معنای احساس تعلق است که در فضای جدید متاورس این هویت واقعی از بین می رود؛ زیرا این فناوری امتداد تخیلات، تمایلات و تعاملات انسانی دانست. قرائت بنده از متاورس به معنای یک زیست بوم فرهنگی و اجتماعی بوده که کاملا با قرائت مرسوم متفاوت است؛ فقه نقشی اساسی در مدیریت تعاملات فردی و اجتماعی دارد زیرا بخش زیادی از تعاملات انسان از طریق تکنولوژی‌های ارتباطی فراهم می‌شود که فقه با این نگاه باید مدیریت سامانه هنجاری متاورس را به عهده بگیرد.
استاد دانشکده دین و رسانه با اشاره به توصیه دین به تعامل بر پایه رفق و مدارا تصریح کرد: در فقه رفق و مدارا متفاوت است و برای افرادی مانند همسر، محرم، نامحرم، انسان دارالکفر و... معنای رفق متفاوت است؛ قرائت ما از فراجهانی و متاورس باید روشن شود برای اینکه فقه می‌تواند یکی از متعلقات بحث خود را جریان تعاملات قرار دهد زیرا تعاملات در متاورس بر پایه فعل اختیاری است و فقه باید پاسخگوی هنجارهای تعاملی ما قرار گیرد. وی در ادامه بر ضرورت پاسخگویی فقه به سؤال «فرآیندهای تعاملی انسان از طریق فناوری متاورس باید چگونه باشد؟» تأکید کرد.
دکتر امیرکاوه در ادامه طی پرسشی اظهار داشت: در متاورس تعاملات وجود دارد اما با شبه انسان روبرو هستیم نه انسان؛ به نظر می رسد نمی‌توان همان مسائلی را که در خصوص تعامل با انسان مطرح است در اینجا در نظر گرفت. حجت الاسلام نهاوندی تأکید کرد: مبانی فقهی پایه و بنیادهای شریعت است که از مبانی اصیل اخذ می‌شود؛ یک نیروی الزام آور فقهی و یا دلیل اعتبار شرعی به عنوان مبانی فکری است؛ فقیه از منابع، استنباط خود را به صورت اجتهادی ارائه می دهد و فروعات از مبانی فقهی استخراج می‌شود. تعریف متاورس نیز در پاسخ به سؤال تعیین کننده است.
وی در ادامه متاورس را دارای تفاوت های بنیادین با فضای مجازی دانست و افزود: متاورس به معنای فراجهانی یا فراگیتی است و مدیرعامل فیس بوک در حال اجرای پروژه ای رویایی است تا خود انسان در فضای مجازی حضور پیدا کند؛ انسان بدلی از خود را که اصطلاحا آواتار نام دارد در فضای متاورس قرار می دهد و همه تعاملات را از طریق آواتار پیگیری می‌کند؛ مدت زیادی است که فقه متاورس را در درس خارج تدریس می‌کنم و در مبحث فقه آواتار افرادی تفاوت فضای مجازی و متاورس را درک نمی‌کنند، از این رو به کارگاه متاورس مراجعه می‌کنیم.
عضو مجمع عالی حکمت اسلامی در ادامه تأکید کرد: بنده فلسفه خوانده هستم و اولین باری که هدست و عینک واقعیت مجازی را بر روی صورت خود گذاشتم صحنه ای از یک ایوان چوبی به من نشان داده شد که از روی آن به پایین بپرم اما بنده جرئت نکردم در حالی عقل می فهمد این فضا حقیقی نیست؛ در فضای متاورس تجربه پرواز داشته ام و این این فناوری زیبایی حرکت و غوطه وری را آنقدر دلنشین می‌کند که دلمان نمی خواهد جدا شویم.
وی با بیان اینکه در متاورس چند عنصر کلیدی وجود دارد، تصریح کرد: در فضای مجازی خود انسان حضور ندارد و مفاهیم در آنجا بازنمایی می‌شود اما در متاورس انسان خود را بازنمایی می‌کند و در واقع کنشگر آن فضا است؛ به عنوان دومین عنصر باید گفت متاورس تعامل پذیر است؛ در فضای مجازی با استفاده از ابزارهایی انتقال پیام صورت می‌گیرد اما در فضای متاورس انتقال خود فرد و جسم مطرح است؛ دست دادن با نامحرم در فقه در مواردی که دستکشی وجود داشته و گرمی دست طرف حس نشود مجاز است اما در متاورس حسگرهایی در نظر گفته شده است که دقیقا گرمای دست طرف مقابل را منتقل می‌کند.
نظر شما